زاین یک جامعهٔ پژوهش طراحی برخط است. طراحی، که در قرن بیستم یک حرفهٔ تجربی به‌حساب می‌آمد، اکنون تبدیل به یک حرفهٔ علمی شده است. ازاین‌رو پژوهش طراحی در دنیای امروز به بخش مهمی از فرآیند شکل‌گیری و حل مسئله در سامانه‌ها، محصولات، خدمات، رویّه‌ها و حتی رفتار انسان‌ها بدل شده است. در چنین شرایطی، جای یک بستر مناسب برای پرداختن به پژوهشِ طراحی بین فارسی‌زبان خالی به‌نظر می‌رسید.
طراحی، از نگاه جامعهٔ پژوهش طراحی زاین، به معنای مجموعه فعالیت‌هایی است که برای گذر از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب صورت می‌گیرد. زاین «طراحی» را به ترسیم یا بازنمایی تصویریِ صِرف تقلیل نمی‌دهد؛ مفهوم وسیع‌تری برای آن قائل است و باور به فرارشته‌ای بودنش دارد. طراح، به این معنا، کسی است که ـ با پشتوانهٔ پژوهش ـ آگاهیِ نظام‌مندی از جامعه و بافت اقتصادی و فنّاوری به‌دست می‌آورد و توانایی خلق دورنمایی دست‌یافتنی از وضعیت مطلوب را داراست. این توانایی‌ها از «طراح» کنشگری می‌سازد که می‌تواند در دنیای خود تغییر ایجاد کند. بی‌تردید، پذیرش چنین تعریفی از طراحی نیازمند همبستگی تنگاتنگی بین طراحی و پژوهش است.
در حصار ابَرمشکلات امروز ایران، جامعهٔ پژوهش طراحی زاین نگاه ویژه‌ای به پژوهش طراحی در نوآوری اجتماعی، طراحی دگرگونی، طراحی بنگاه، طراحی تجربه، طراحی خدمت، و مدیریت طراحی دارد. به‌علاوه، همگام با دگرش روزافزون دنیا و گسترش کسب‌وکارهای دیجیتال، پژوهش درزمینهٔ طراحی تجربهٔ کاربری، طراحی تعامل، ازجمله تعاملِ انسان و ماشین، و طراحی اطلاعات در ایران بسیار ضروری است. آنچه بیان شد، به این معنا نیست که درهای این مجموعه به روی سایر موضوعات پژوهش طراحی بسته است، بلکه بن‌سازهٔ زاین مشتاقانه در پی اشاعه و انتشار جملگی مباحثی است که با پژوهش طراحی مرتبط‌اند.
فعالیت اصلی زاین، ترویج پژوهش طراحی از طریق تولید محتوای نوشتاری و چندرسانه‌ای، برگزاری دوره‌های آموزشی و رویدادهای تخصصی به زبان‌های فارسی و انگلیسی است. عمدهٔ آنچه در زاین ارائه می‌شود منحصراً محصول و یا در اختیار زاین خواهد بود و اگر پیش‌تر در جایی منتشر شده باشد، با اجازهٔ صاحب اثر بازنشر خواهد شد. زاین، به‌عنوان یک مرجع پژوهش طراحی، بنگاهی غیرانتفاعی است؛ اما برای تأمین مالی و پایداری فعالیت‌هایش از درآمد حاصل از محتوا، تبلیغات، دوره‌های آموزشی، رویدادها، یاریِ حمایت‌کنندگان و در آینده حق عضویت اعضا بهره خواهد برد.
پیوستن به جامعهٔ پژوهش طراحی زاین به شما کمک خواهد کرد تا از سراسر جهان با سایر افرادی که درزمینهٔ پژوهش طراحی فعال‌اند مرتبط شوید و همچنین در دوره‌های آموزشی و رویدادهای تخصصی این بن‌سازه شرکت داشته باشید. علاوه بر این، می‌توانید محتوای پژوهشی خود را در این وبگاه به زبان فارسی منتشر کنید. اگر علاقه‌مند پیوستن به جامعهٔ پژوهش طراحی زاین هستید، با ایجاد یک حساب کاربری و مشارکت در تولید محتوای مکتوب، به ما بپیوندید. برای کسب اطلاعات بیشتر، لطفاً به راهنمای نگارش مراجعه فرمایید.
پی‌نوشت:
معادل انگلیسی تعدادی از واژه‌های فارسی به‌کاررفته در متن:
· برخط: on-line
· وبگاه: website
· بن‌سازه: platform
· پژوهش طراحی: design research
· نوآوری اجتماعی: social innovation
· طراحی دگرگونی: transformation design
· طراحی بنگاه: enterprise design
· طراحی تجربه: experience design
· طراحی خدمت: service design
· طراحی تجربهٔ کاربری: user experience design
· طراحی تعامل: interaction design
· طراحی تعامل انسان و ماشین: human machine interaction (HMI)
(این زمینهٔ پژوهش می‌تواند شامل طیف گسترده‌ای از ماشین‌ها ـ همچون رایانه‌ها، سامانه‌های کنترلی، هوش مصنوعی، و ربات‌ها ـ باشد.)
· طراحی اطلاعات: information design
ایدهٔ شکل‌گیری زاین از خلال گفت‌وگوهای دوستانهٔ جمعی کوچک شکل گرفته است.
اگر پژوهشگرید یا به پژوهش در حوزه‌های مختلفِ طراحی علاقه‌مند هستید، جامعهٔ زاین مشتاقانه پذیرای شماست.
پژوهشگر، کنشگر و مدرس طراحی
مدیر ارشد محصول
کار خود در دنیای دیزاین را با حوزهٔ تعامل انسان‌ـ‌رایانه و دیزاین رفتار آغاز کرده و در زمینه‌های تجربهٔ کاربری و توسعهٔ محصول ادامه داده است.
او پس از ورود به دنیای استارتاپ‌ها، با تمرکز بر حوزهٔ مدیریت محصول، مسیر حرفه‌ای خود را به‌طور تخصصی در حوزهٔ فینتک و سلامت دنبال کرده است و سایر علاقه‌مندی‌های وی آموزش، منتورینگ و پژوهش دیزاین هستند.
کارشناسی‌ارشد دیزاین صنعتی دارد و مهارت‌های اصلی او در زمینه‌های تفکر دیزاین و توسعهٔ ایده متمرکزند و در مقالاتش اغلب به دغدغهٔ فرهنگ و آموزش پرداخته است.
پژوهشگر دانشگاه فناوری چالمرز
فعالیت حرفه‌ای خود را، زمانی که دانشجوی کارشناسی طراحی صنعتی دانشگاه علم و صنعت بود، از کارآموزی در شرکت پارس‌خودرو و طراحی یک ابزار ساده شروع کرد. بعد از کارشناسی‌ارشد در دانشگاه تهران، دو سال در سازمان زیباسازی شهرداری شیراز به کار طراحی صنعتی ادامه داد. زمانی که موفق به پیدا کردن یک موقعیت دکتری در نروژ شد، مسیر حرفه‌ای‌اش از طراحی صنعتی به سمت کاربرپژوهی و درک بهتر مدل‌ها و روندهای طراحی رفت.
با پشت‌سر گذاشتن دورهٔ دکتری، مدت کوتاهی در صنعت فعالیت داشت و سپس دوباره در دانشگاه مشغول شد و در کشورهای مختلفی مثل ترکیه، انگلستان و سوئد کار کرد.
به‌عنوان یک پژوهشگر و مدرس دانشگاه، هم در تدریس و هم در پژوهش، همواره ارتباط خود را با دنیای واقعی طراحی حفظ کرد. او هرساله پروژه‌های کوچک و بزرگی را با شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف و بر اساس صورت‌مسئله‌های واقعی انجام می‌دهد.
زمینهٔ پژوهشی‌اش بر طراحی اجتماعی و مدیریت طراحی متمرکز است و اکنون در دانشگاه فنّاوری چالمِرز، در گوتنبرگ سوئد، مشغول به کار است.
بر این باور است که آموزش تفکر طراحی، در مقیاس عمومی و به‌عنوان یک روش ایجاد تغییر و حل مشکلات، برای ایران ما حیاتی است.
