راهنمای نگارش در بن‌سازهٔ زاین

تصویر بیژن آریانا

بیژن آریانا

پژوهشگر دانشگاه فن آوری چالمرز

محتوای مکتوب بن‌سازهٔ زاین شامل یادداشت‌ها، پژوهش‌ها و فرهنگ‌نامهٔ زاین است. زاین همچنین محتوای چندرسانه‌ای مرتبط با محتوای مکتوب را نیز منتشر می‌کند. در ادامه، با چگونگی نگارش و انتشار انواع محتوا آشنا خواهید شد.

یادداشت‌ها

یادداشت‌ها فضای آزادی برای بیان ایده‌ها و نظرات اعضای جامعهٔ پژوهش طراحی هستند، بنابراین تلاش خواهد شد تا تعادل مناسبی بین آزادی ایده‌ها و روش‌شناسی در یادداشت‌ها حفظ شود. مثلاً، اگر ایده یا پیشنهاد جدیدی دارید که هنوز به‌صورت روشمند و با اتکا به داده اثبات نشده، اما بر اساس تجارب حرفه‌ای یا اطلاعات موجود در پژوهش‌های پیشین احتمال زیادی می‌دهید که ایده یا پیشنهاد شما ارزش راستی‌آزمایی داشته باشد، قسمت یادداشت‌ها محل مناسبی برای بیان آن ایده یا پیشنهاد است. هر یادداشت، پیش از انتشار، باید توسط یکی از اعضای جامعهٔ پژوهش طراحی زاین تأیید شود. این نظارت توسط عضوی صورت می‌گیرد که زمینهٔ تخصصش با مطلب ارائه‌شده مرتبط باشد. رویکرد زاین در پذیرش یادداشت‌ها پذیرش حداکثری ایده‌هاست. اصالت و مرتبط بودن یادداشت‌ها برای پذیرششان مهم‌ترین معیار است. دقت بفرمایید، هدف اصلی یادداشت‌های زاین تکرار محتوا و موضوعاتی که در منابع انگلیسی‌زبان به‌آسانی قابل‌دسترسی‌اند نیست.

انواع یادداشت عبارت است از:

بازتاب: اگر تجربهٔ حرفه‌ای یا عملی جالبی داشته‌اید و قصد دارید تا یافته‌های خود را از این تجربه در اختیار دیگران نیز بگذارید، می‌توانید یک یادداشت بازتابی بنویسید. توجه داشته باشید، عنوان «بازتاب» نشان‌دهندهٔ آن است که شما بر اساس تجربهٔ دست‌اول حرفه‌ای خود، تفسیر، نتیجه‌گیری، ایده‌پردازی یا طرح پرسشِ تازه می‌کنید؛ نه اینکه صرفاً، مانند یک گزارش یا دستور پخت، تجربهٔ خود را توصیف کنید. روشن است که یادداشتِ بازتابی نباید به‌صورت یک متن تبلیغی برای یک شخص، شرکت یا محصول نگاشته شود.

گزاره: اگر قصد پیشنهاد ابزار، روش یا چهارچوب جدیدی برای طراحی یا پژوهش طراحی دارید، اما هنوز موفق به راستی‌آزمایی آن نشده‌اید و تصور می‌کنید پیشنهادتان می‌تواند موضوع جالبی برای پژوهش طراحی باشد، می‌توانید در بخش گزاره‌ها آن را بیان کنید.

بیانیه: اگر پیشنهاد شروع یک فعالیت جمعی یا تغییری راهبردی درزمینهٔ پژوهش طراحی دارید، می‌توانید آن را به‌صورت یک بیانیه منتشر کنید. یک بیانیه باید تصویر روشنی از اهمیت و پیش‌زمینهٔ موضوع و دورنمای مطلوب ارائه دهد. در بیانیه‌ها، توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران از اهمیت زیادی برخوردار است. برای پذیرش یک بیانیه، اطلاع زاین از تجارب پدیدآورندگان یا ارائه‌دهندگان آن ضروری است. به بیان دیگر، فرد یا گروه پدیدآورنده باید برای صدور یک بیانیه تجربه و دانش کافی داشته باشند.

ترجمه: اگر مطلبی مرتبط با پژوهش طراحی مطالعه کرده‌اید، که قبلاً به فارسی ترجمه نشده و قابلیت آن را دارد که نزد مخاطب فارسی‌زبان از ارج و اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد، می‌توانید آن را ترجمه کنید. رویکرد اصلی زاین استفاده از مطالب اصیل و دست‌اول است و ترجمهٔ صِرف محتوای پژوهش طراحی، بدون داشتن ارتباط مشخص با شرایط روز اقتصادی و اجتماعی ایران، در اولویت نیست. بنابراین تعداد مطالب ترجمه در زاین محدود خواهد بود. ترجمه‌ای که قصد انتشارش را دارید باید پشتوانهٔ استدلالی نیرومندی داشته باشد، مثلاً، مطالبی که مخاطب ایرانی کمتر به آن توجه کرده و می‌تواند از آن بهرهٔ ویژه ببرد؛ یا مطالب مهمی که به زبانی جز انگلیسی تألیف شده‌اند و برای پژوهش طراحی در ایران از اهمیتی ویژه برخوردارند.

پژوهش‌ها

در این بخش پژوهش‌هایی ارائه می‌شوند که با بهره‌گیری از روش‌شناسی علمی انجام شده‌اند. هدف زاین ارائهٔ پژوهش‌های کاربردی طراحی است، بنابراین برای هر پژوهش محدودیتی چهارهزارکلمه‌ای(۴۰۰۰) در نظر گرفته شده است. هر پژوهش باید دارای یک جمع‌بندی اجراییِ آسان‌فهم باشد. اگر پژوهشی تابه‌حال در یک نشریه یا فراهمایی علمی داوری همتا نشده باشد، توسط زاین به‌صورت ناشناس داوری می‌شود. و اگر پژوهش قبلاً در یک نشریه یا فراهمایی علمی با داوری همتا منتشر شده باشد، اولویت زاین در انتشار پژوهش‌هایی است که قبلاً به زبان فارسی منتشر نشده است. انتشار پژوهش‌های داوری‌شدهٔ فارسی در زاین مستلزم آن است که نگارنده مالکیت معنوی نوشته را به محل انتشار قبلی واگذار نکرده باشد.

فرهنگ‌نامهٔ طراحی

هدف فرهنگ‌نامهٔ طراحی زاین تدوین یک فرهنگ‌نامهٔ مرجع طراحی به زبان فارسی است. بخش بزرگی از آن بر اساس یکی از فرهنگ‌نامه‌های معتبرِ طراحی تدوین شده است؛ اما، مانند هر فرهنگ‌نامهٔ زنده و پویایی، تکمیل و به‌روزرسانی مستند آن یک فرایند مداوم و جمعی است. بنابراین بدون همکاری همهٔ اعضای جامعهٔ پژوهش طراحی ایران، پروژهٔ فرهنگ‌نامهٔ طراحی به سرانجام نخواهد رسید. هر ورودی جدید فرهنگ‌نامهٔ طراحی، پس از داوری همتا، با نام پدیدآورنده‌اش به فرهنگ‌نامه اضافه خواهد شد.

مطالب فرهنگ‌نامه می‌توانند هم در مورد مفاهیم رایج طراحی باشند، هم در مورد مفاهیمی که نگارندگان برای نخستین بار پیشنهاد می‌کنند و لزوماً پیش از این در سایر منابع طرح نشده‌اند.

محتوای چندرسانه‌ای

محتوای چندرسانه‌ای برای همهٔ بخش‌های زاین پذیرفتنی است و از قانون یکسانی پیروی می‌کند: مشروط بر اینکه متن کامل محتوا همراه با فایل چندرسانه‌ای در اختیار زاین قرار بگیرد، منتشر می‌شود. همچنین، محتوای چندرسانه‌ای می‌تواند به‌عنوان محتوای پشتیبانِ نوشتهٔ اصلی استفاده شود.

الگوی معادل‌سازی واژگان

بدون تردید، معادل‌سازی واژگان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پژوهش طراحی در ایران است، تا جایی که بسیاری در سال‌های اخیر ترجیح می‌دهند تا واژه‌های انگلیسی را مستقیماً در نوشتهٔ فارسی استفاده کنند. هدف زاین یکپارچگی واژگان و اصطلاحات کاربردی در کل مطالب منتشرشدهٔ تمامی بخش‌ها ــ یعنی یادداشت‌ها، پژوهش‌ها و فرهنگ‌نامه ــ است. در یافتن معادل مناسب برای یک واژه، و یا تصمیم برای استفادهٔ مستقیم از واژهٔ بیگانه در متن، رویکرد زاین یک رویکرد پایین‌به‌بالاست. یعنی یکایک اعضای جامعهٔ پژوهشگران طراحی می‌توانند پیشنهادهای مستدل خود را در معادل‌سازی یک واژه برای زاین ارسال کنند. با رأی‌گیری از میان همهٔ اعضا، معادل به واژه‌نامهٔ زاین افزوده می‌شود و پس از آن در تمامی محتواهای ارسالی استفاده خواهد شد.

چگونگی انتشار مطالب

برای آگاهی از چگونگی انتشار مطالب در وبگاه، به راهنمای عضویت و انتشار مراجعه کنید.

این مطلب را هم‌رسانی کنید:

شاید این مطالب هم برای شما جالب باشد

اشتراک در
اطلاع از
guest
1 دیدگاه
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
trackback

[…] دربارهٔ ما نیاز به انتشار حداقل یک محتوا دارید. در  راهنمای نگارش، با انواع مطالب و نحوهٔ نگارش آن‌ها آشنا […]

جستجو