تبلیغات شورانگیز

Picture of علیرضا راستین کیا

علیرضا راستین کیا

طراح، مترجم، ویراستار

Photo by Sinitta Leunen, Pexels.

این مطلب را هم‌رسانی کنید:

«اجیت پراپ»،[1]

agit prop a.k.a. “agitprop”.
به معنای تبلیغات شورانگیز، اصطلاحی است ادغام‌شده و مرکب از دو واژه، که از روسی به انگلیسی راه یافته است و به تبلیغ افکار سیاسی ـ خصوصاً چپ ـ از طریق ادبیات، نمایش، موسیقی و دیگر هنرها اشاره دارد. در سال‌های ۱۹۲۰، بلافاصله پس از به‌قدرت رسیدن کمونیست‌ها در شوروی، وزارت شورانش و تبلیغ سیاسی[2]

The Department of Agitation and Propaganda.
به هدف بسط آگاهی‌های ایدئولوژیکِ توده‌ها پایه‌گذاری شد. اجیت پراپ، برساخته از واژگان «اجیتاتسیا»[3]

agitatsiya.
و «پروپاگاندا»،[4]

propaganda.
برگرفته از عنوان آن وزارتخانه است. هدف از شورانشْ برانگیختن هیجانات بود و هدف از تبلیغْ تأثیر بر اذهان. از این دو، سلاح قدرتمندی می‌ساختند برای «فتح دل‌ها و ذهن‌ها». جالب است که طی جنگ ویتنام، راست‌گرایان آمریکایی هم از همین عبارت در توصیف تلاش‌هایی بهره می‌جستند که در «مجذوب ساختن» ویتنامی‌ها برای آرام کردن اوضاع آن کشور به‌خرج می‌دادند. طراحان ساخت‌گرا (← ساخت‌گرایی) طرف قراردادهای زیادی درزمینهٔ تبلیغات شورانگیز بوده‌اند و این اصطلاح هنوز هم در خصوص طراحی‌های گرافیک جناح‌های سیاسی چپ به‌کار می‌رود. اصطلاح یادشده به‌خودی‌خود نکوهیده نبود؛ اما در غرب، ازآنجاکه در صحبت از شیوه‌های مشخصاً سوگیرانه و سرکوبگرانهٔ اقناع سیاسی به آن اشاره می‌رفت، به‌سرعت دلالت‌های ضمنی‌ای منفی به‌خود گرفت. چپ‌گرایان امروزه هم، غالباً مفتخرانه، از این اصطلاح به‌نشانِ مقاومت در برابر سیاست‌های رسمیت‌یافتهٔ راست بهره می‌گیرند ــ که نمونه‌هایی از آن را می‌توان در وبلاگ‌ها، مجله‌ها و نام تایپ‌فیس‌ها پیدا کرد.

← طراحی و سیاست، طراحی اعتراضی، تبلیغات.

مؤلف: تیم مارشال | Tim Marshall

مترجم و ویراستار: علیرضا راستین کیا

پانوشت‌ها

پانوشت‌ها
1

agit prop a.k.a. “agitprop”.

2

The Department of Agitation and Propaganda.

3

agitatsiya.

4

propaganda.

جستجو